5^ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΣΤΩΝ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

Η επίδραση του ελληνικού πολιτισμού στους υπόλοιπους βαλκανικούς πολιτισμούς (1453-2024):

Γλώσσα, λογοτεχνία, τέχνη, θρησκεία

 

Βελιγράδι, 12-14 Σεπτεμβρίου 2024

 

               Το Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου σε συνεργασία με τον Τομέα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου οργανώνει το 5^ο Συνέδριο των Νεοελληνιστών των Βαλκανικών Χωρών από τις 12 έως τις 14 Σεπτεμβρίου 2024 στο Βελιγράδι.

Το 5^ο Συνέδριο των Νεοελληνιστών των Βαλκανικών Χωρών τελεί υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών.

Θέμα του Συνεδρίου:

Η επίδραση του ελληνικού πολιτισμού στους υπόλοιπους βαλκανικούς πολιτισμούς (1453-2024):

Γλώσσα, λογοτεχνία, τέχνη, θρησκεία

 

Το 5^ο συνέδριο αποσκοπεί στην προώθηση της σύσφιξης των δεσμών και της επιστημονικής συνεργασίας μεταξύ των ελληνιστών στις βαλκανικές χώρες.

 

Οργανωτική Επιτροπή του 5^ου Συνεδρίου

Πρόεδρος

Predrag Mutavdžić

Αντιπρόεδρος

Tudor Dinu

Γραμματέας

Andrea Ștefan

Μέλη

Maja Bacić Ćosić

Dina Dimitrović

Ana Elaković – Nenadović

Antonina Kostić

Aleksandra Milanović

Ivana Milojević

Anka Rađenović

Dragana Tkalac Popović

Vojkan Stojičić

Ljiljana Vulović

Αγγελική Κεφαλά

Νικόλαος Μαθιουδάκης

 

Επιστημονική Επιτροπή του 5^ου Συνεδρίου

Συμπρόεδροι

Χρύσα Μαλτέζου, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

Μέλη

Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Χρήστος Αραμπατζής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μανόλης Βαρβούνης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Λάμπρος Βαρελάς, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αθανάσιος Βερέμης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Βλάσιος Βλασίδης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Ζωή Γαβριηλίδου, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Ευαγγελία Γεωργιτσογιάννη, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κωνσταντίνος Δημάδης, τέως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών

Δημήτριος Καργιώτης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων / Πανεπιστήμιο Στρασβούργου

Κωνσταντίνος Κασίνης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γεώργιος Κατσαδώρος, Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Βασίλειος Κουκουσάς, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Νικόλαος Μαυρέλος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Βασίλης Σαμπατακάκης, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών

Δημήτρης Σταματόπουλος, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Ιωάννα Στουφή-Πουλημένου, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Lia Brad-Chisacof, Ίδρυμα Νοτιοανατολικών Σπουδών της Ρουμανικής Ακαδημίας

Tudor Dinu, Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου

Elena Lazăr, Ρουμανική Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών

Ιoan Moldoveanu, Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου

Ana Elaković – Nenadović, Πανεπιστήμιο Βελιγραδίου

Predrag Mutavdžić, Πανεπιστήμιο Βελιγραδίου

Vojkan Stojičić, Πανεπιστήμιο Βελιγραδίου

Dragomira Valtcheva, Πανεπιστήμιο Σόφιας Άγιος Κλήμης Αχρίδος

Boris Vunchev, Πανεπιστήμιο Σόφιας Άγιος Κλήμης Αχρίδος

 

Τόπος διεξαγωγής του Συνεδρίου

Οι εργασίες του συνεδρίου θα διεξαχθούν στις αίθουσες της Φιλολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου, οδός Studentski trg, αρ. 3, Βελιγράδι, Σερβία.

 

Δήλωση συμμετοχής

Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να στείλουν στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις t_dinu@yahoo.com και andreea.stefan@lls.unibuc.ro μια περίληψη έως και 250 λέξεων της ανακοίνωσής τους και ένα σύντομο βιογραφικό έως τις 31 Μαρτίου 2024 ανυπερθέτως.  Η ειδοποίηση αποδοχής θα γίνει μέχρι τις 20 Μαΐου 2024.

 

Η διάρκεια κάθε ανακοίνωσης είναι είκοσι λεπτά και προβλέπεται επιπλέον χρόνος δέκα λεπτών για συζήτηση που ενδέχεται να ακολουθήσει.

Ως γλώσσες του Συνεδρίου ορίζονται η ελληνική και η αγγλική.

Η εγγραφή στο Συνέδριο καθορίζεται στο ποσό των 70 €. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Επιστηµονικής Επιτροπής θα ακολουθήσει νέα εγκύκλιος επιστολή σχετικά µε τα πρακτικής φύσεως θέματα (καταβολή της εγγραφής, μεταφορά, στέγαση, σίτιση κλπ.).

 

Εκ μέρους της Οργανωτικής Επιτροπής,

 

Predrag Mutavdžić, τακτικός καθηγητής του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου

Tudor Dinu,  τακτικός καθηγητής του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου, γραμματέας της ΕΕΝΣ

Η Κοσμητεία της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης σε συνεργασία με τον Δήμο Αλεξανδρούπολης διοργάνωσε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο: Η ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών στην τέχνη (1923-2023), στο πλαίσιο των εορτασμών των 50 ετών από την ίδρυση του Δ.Π.Θ. (1973-2023). Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε το διάστημα 17-19 Νοεμβρίου 2023 στην Αλεξανδρούπολη, στο εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο του Νομαρχείου Αλεξανδρούπολης. Αποτέλεσε συνέχεια του περσινού διαδικτυακού τετραήμερου συνεδρίου «Επανεκτιμώντας τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922-2022)», οι ανακοινώσεις του οποίου δημοσιεύονται στον δεύτερο τόμο της Επετηρίδας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (https://classic.duth.gr/επιστημονική-επετηρίδα-της-σχολής/) και στον τρίτο υπό έκδοση τόμο.

Για πρώτη φορά τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία οργανώθηκε ένα επιστημονικό ελληνοτουρκικό συνέδριο για την επίδραση της ανταλλαγής των πληθυσμών στην τέχνη, αφού συνήθως το συγκεκριμένο ζήτημα εμφανίζεται συμπληρωματικά σε συνέδρια ιστορικά ή διεθνών και πολιτικών σπουδών. Η τέχνη περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι μια γέφυρα που ενώνει τους λαούς και θυμίζει πως ο πόνος του ξεριζωμού είναι κοινός και βαθύς. Η Σχολή Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών επέλεξε να διεξαχθεί το συνέδριο όχι στην έδρα της στην Κομοτηνή, αλλά στην Αλεξανδρούπολη, αναπτύσσοντας στενή σχέση με την τοπική αυτοδιοίκηση. Η επιλογή αυτή σηματοδοτεί ότι η Σχολή αγκαλιάζει σε ερευνητικό επίπεδο και στο επίπεδο των πολιτιστικών δράσεων όλη την περιφέρεια του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Από την άλλη η Αλεξανδρούπολη είναι μία μοντέρνα πόλη που δημιουργήθηκε στην ύστερη οθωμανική περίοδο και αποτέλεσε πόλο έλξης των προσφύγων στην Ανταλλαγή. Το προσφυγικό στοιχείο της Αλεξανδρούπολης συνδιαμόρφωσε τη σύγχρονη πλούσια κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική φυσιογνωμία της πόλης.

Ο αρχικός σχεδιασμός ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία, όπως αποδεικνύει το εξαιρετικά πυκνό έως εξαντλητικό πρόγραμμα του συνεδρίου. Στο συνέδριο προγραμματίστηκαν σαράντα έξι ανακοινώσεις από σαράντα επτά πανεπιστημιακούς, ερευνητές, μεταδιδακτορικούς ερευνητές, διδάκτορες, καλλιτέχνες, υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές από την Ελλάδα, την Τουρκία, την Κύπρο, την Αγγλία και τη Σλοβενία.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ανακοινώσεων πραγματοποιήθηκε δια ζώσης και μικρός αριθμός με τηλεδιάσκεψη, ενώ δόθηκε η δυνατότητα στους συνέδρους που δεν μπόρεσαν να ταξιδέψουν στην Αλεξανδρούπολη να παρακολουθήσουν ολόκληρο το συνεδριακό πρόγραμμα διαδικτυακά. Σημαντικό τμήμα των συνέδρων ανήκαν στην κατηγορία των νέων επιστημόνων (μεταδιδακτορικοί ερευνητές, διδάκτορες, υποψήφιοι διδάκτορες και μεταπτυχιακοί φοιτητές), κάτι που συνιστούσε κεντρική πρόθεση της επιστημονικής και της οργανωτικής επιτροπής, εφόσον η προώθηση της έρευνας για την αναπαράσταση της ανταλλαγής των πληθυσμών απαιτεί νέο ερευνητικό δυναμικό.

Ικανό ποσοστό του παραπάνω δυναμικού συνδέεται ακαδημαϊκά με τη Σχολή Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών, γεγονός που αντανακλά και την ερευνητική και διδακτική δουλειά της. Επιπλέον, στο συνέδριο συναντήθηκαν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και των τριών Τμημάτων Νεοελληνικών Σπουδών της Τουρκίας, δηλαδή της Άγκυρας, της Κωνσταντινούπολης και της Αδριανούπολης. Η ΣΚΑΣ έχει συστηματική επαφή με τους νεοελληνιστές της Τουρκίας και δέχεται με ιδιαίτερη χαρά τους φοιτητές τους για μεταπτυχιακές, διδακτορικές και μεταδιδακτορικές έρευνες. Στηρίζει και θα συνεχίσει -σε συνθήκες δύσκολες για τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες- να στηρίζει τις νεοελληνικές σπουδές στην Τουρκία.

Οι σαράντα έξι ανακοινώσεις του συνεδρίου σχετίστηκαν με διαφορετικά επιστημονικά πεδία: λογοτεχνικές, συγκριτολογικές, κινηματογραφικές, λαογραφικές, ανθρωπολογικές, μουσειολογικές και καλλιτεχνικές σπουδές και προσεγγίσεις της ιστορίας της τέχνης. Το εύρος των πεδίων των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών υποδεικνύει πως το εγχείρημα να διερευνηθεί διεπιστημονικά η αποτύπωση της ανταλλαγής των πληθυσμών σε ποικίλες πολιτισμικές πρακτικές είναι απολύτως επιτυχημένο. Κυρίαρχα αντικείμενα του συνεδρίου ήταν η Λογοτεχνία και τα Μουσεία που συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον τριάντα τριών ανακοινώσεων από τις σαράντα έξι.

Κατά το κλείσιμο των εργασιών ο Κοσμήτορας και Πρόεδρος του συνεδρίου Καθηγητής Μ. Γ. Βαρβούνης και ο Γραμματέας του συνεδρίου Επίκουρος Καθηγητής Θ. Β. Κούγκουλος ευχαρίστησαν  τον Δήμο Αλεξανδρούπολης, που ανέλαβε κυρίως το οικονομικό βάρος της συνδιοργάνωσης. Προσωπικές ευχαριστίες εξέφρασαν στον Δήμαρχο Γιάννη Ζαμπούκη και στον Αντιδήμαρχο Θεόδωρο Βουρδόλη για την άψογη συνεργασία και για την αγόγγυστη επίλυση πληθώρας μεγάλων και μικρών προβλημάτων. Ευχαρίστησαν ακόμη την Ιερά Μητρόπολη Αλεξανδρούπολης και τον σεβασμιότατο Μητροπολίτη κ. Άνθιμο για την προσφορά των μεσημεριανών μπουφέδων, την Περιφερειακή Ενότητα Έβρου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης  για την παραχώρηση του πολύ όμορφου συνεδριακού και εκθεσιακού χώρου του Νομαρχείου, την Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης για τη χρηματοδότηση μέρους των εκτυπωτικών αναγκών του συνεδρίου, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους Νομού Έβρου και την Art Traces, ιδίως στην διευθύντρια των ΓΑΚ Εύα Βλυσίδου, τον μεταπτυχιακό φοιτητή και φωτογράφο Συμεών Χατζηλίδη και τον εικαστικό καλλιτέχνη Απόστολο Ιτσκούδη για το στήσιμο των δύο παράλληλων εκθέσεων «Πρόσφυγες 1922-1923: αρχειακά τεκμήρια από τις συλλογές των Γενικών Αρχείων του Κράτους – Ν. Έβρου» και «Εμείς ως «Άλλος»: μια εικαστική αναπαράσταση της Ανταλλαγής των πληθυσμών», το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης – Αγγελική Γιαννακίδου και το Εκκλησιαστικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης για τις εξαιρετικές ξεναγήσεις στους συνέδρους, την τυπογραφική εταιρεία Two Key Project της Κομοτηνής και την τεχνική εταιρεία Πλαίσιο Κατασκευαστική της Αλεξανδρούπολης για τις ευγενικές χορηγίες της συνεδριακής τσάντας, του φακέλου, της εκτύπωσης του εικαστικού αρχειακού υλικού της Art Traces και του γεύματος στους φοιτητές της γραμματείας του συνεδρίου.

Επίσης εγκάρδια ευχαρίστησαν την γραμματεία του συνεδρίου, τους μεταπτυχιακούς και προπτυχιακούς φοιτητές και φοιτήτριες Δέσποινα Παπαδοπούλου, Βασίλη Κούγκουλο, Σινέμ Αλήμπαση, Ευαγγελία Καπρινιώτη, Aslı Yılmaz και Αριστείδη Χαραλαμπίδη, που αόκνως για εβδομάδες πριν και για τρεις ημέρες συνεχώς φρόντισαν με την ψυχή τους κάθε λεπτομέρεια του συνεδρίου, βοήθησαν πρόθυμα σε κάθε ανάγκη των εισηγητών που βρέθηκαν στην Αλεξανδρούπολη και στήριξαν ενεργητικά τη διαδικτυακή συμμετοχή και παρακολούθηση όσων συνέδρων συνδέθηκαν από μακριά. Τέλος ευχαρίστησαν όλες και όλους τους συνέδρους θερμά για τη σημαντική συμβολή τους στο συνέδριό και ευχήθηκαν καλή αντάμωση σε επόμενες επιστημονικές συναντήσεις της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

O Πρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης,

Καθηγητής κ. Φώτιος Μάρης,

και ο Κοσμήτορας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών, Καθηγητής κ. Εμμανουήλ Βαρβούνης,

σας προσκαλούν στην τελετή αναγόρευσης του

Νάσου Βαγενά, Ομότιμου Καθηγητή

του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών,

σε Επίτιμο Καθηγητή

της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών

του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Η τελετή θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, 25 Οκτωβρίου 2023

και ώρα 19.20 στο Αμφιθέατρο της

Παλαιάς Νομικής Σχολής, στην Κομοτηνή.

 

Ο Πρύτανης

Καθηγητής Φώτιος Μάρης

Ο Κοσμήτορας

Καθηγητής Εμμανουήλ Γερ. Βαρβούνης

 

Πριν από την αναγόρευση με ώρα έναρξης 18.00 θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση για τη μετάφραση της ποίησης του Νάσου Βαγενά στα ισπανικά από το Κέντρο Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών της Γρανάδας.

 

Ο Νάσος Βαγενάς γεννιέται στη Δράμα το 1945 και  σπουδάζει (1963-1968) στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Φιλολογίας). Πραγματοποιεί μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Ρώμης και του Essex, ενώ στο Πανεπιστήμιο του Birmingham ερευνά τις σχέσεις του ελληνικού ποιητικού μοντερνισμού με τον αγγλοσαξωνικό. Με υποτροφία του Πανεπιστημίου Cambridge εκπονεί στο King’s College διδακτορική διατριβή για την ποίηση του Σεφέρη. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Νεοελληνική Φιλολογία από το 1980 έως το 1992. Από το 1993 έως το 2012, οπότε και αφυπηρετεί, διδάσκει ως Καθηγητής Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Προσκαλείται ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Princeton, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Από το 1974 έως σήμερα έχει δημοσιεύσει ένδεκα βιβλία λογοτεχνικής θεωρίας, λογοτεχνικής κριτικής και πολιτισμικής κριτικής, δεκατέσσερεις συλλογές ποιημάτων και ένα βιβλίο με πεζά. Μεταφράσεις των ποιητικών του βιβλίων κυκλοφορούν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ισπανικά, ολλανδικά, ρουμανικά, αλβανικά, σερβικά και βουλγαρικά. Μεταφράζει πλήθος κορυφαίων ξένων ποιητών. Από το 1988 έως σήμερα γράφει τακτικά επιφυλλίδες και βιβλιοκρισίες στην εφημερίδα Το Βήμα. Για το θεωρητικό, κριτικό και ποιητικό του έργο λαμβάνει τις τιμητικές διακρίσεις: Κρατικό Βραβείο Κριτικής (1995), Cavaliere dell’Ordine della Stella d’Italia (2005), Κρατικό Βραβείο Ποίησης (2006), Premio Internazionale di Poesia “Attiglio Bertolucci” (2006), Διεθνές Βραβείο Ποίησης “Branco Radičevič” (Σερβία, 2007), Μακεδονικό Βραβείο (2009), Premio Letterario Internazionale “L’Acquila-Brep” (2013), Βραβείο Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών (2013), Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο του περιοδικού Αναγνώστης (2017).

Πρόγραμμα Αναγόρευσης Νάσου Βαγενά